Ο ρήτορας Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεύς
 |
| Ο Δημοσθένης Μουσείο Ρώμης |
Θεωρείται ο σημαντικότερος ρήτορας της αρχαιότητας και όλων των εποχών, μαθητής του Ισοκράτη και του Ισαίου. Μία από τις σπουδαιότερες πολιτικές φυσιογνωμίες του αρχαίου κόσμου. Ήταν γιός του Δημοσθένη από τον δήμο Παιανίας [Πλουτ. Δημ. 20.3] που είχε το επάγγελμα του μαχαιροποιού και της Κλεοβούλης, κόρης του Γύλωνα [Πλουτ. Δημ. 4.2]. Γεννήθηκε στην Παιανία το 384 π.Χ. Το όνομά του ήταν «Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεύς
Από μικρός
δοκίμασε την πίκρα της ζωής, γιατί, χάνοντας τον πατέρα του σε ηλικία 7 ετών,
οι κηδεμόνες του καταχράστηκαν την πατρική του περιουσία (ένας από αυτούς ήταν
ο Δημοφών).
Έτσι, αποφάσισε να
ασχοληθεί με τη ρητορική για να μπορέσει ο
ίδιος να πολεμήσει για το κλεμμένο του δίκιο. Αν και κατάφερε να κερδίσει τη
δίκη, δεν μπόρεσε να πάρει την περιουσία του και αναγκάστηκε, για να ζήσει, να
γράφει λόγους και να πληρώνεται.
Τώρα ήταν πια σε θέση να παρουσιαστεί στην εκκλησία του δήμου και
να μιλήσει.
Αν και κέρδισε την δίκη εναντίον
των επιτρόπων του με την βοήθεια του δασκάλου του, Ισαίου, ουσιαστικά δεν
επωφελήθηκε οικονομικά, γιατί οι κηδεμόνες του είχαν ήδη σπαταλήσει την περιουσία του. Για πρώτη φορά
φέρεται να παρέστη ο ίδιος ο Δημοσθένης σε δημόσια υπόθεση εκφωνώντας τον λόγο του Προς Λεπτίνην, ως κατήγορος του Κτησίππου. Είχε ενεργό ρόλο
στην πολιτική ζωή της Αθήνας και έμεινε στην Ιστορία κυρίως για την σφοδρή
εναντίωση του στον διαφαινόμενο επεκτατισμό του Φιλίππου Β’ της
Μακεδονίας
Ξεκίνησε να ρητορεύει
με σκοπό την συσπείρωση των Αθηναίων εναντίον των Περσών, αλλά και των
Μακεδόνων. Ο Δημοσθένης φημιζόταν για την εχθρική του στάση απέναντι στον
βασιλιά Φίλιππο. Για να υποστηρίξει τις θέσεις του συνέταξε τους περίφημους
φιλιππικούς λόγους, προσπαθώντας να πείσει τους Αθηναίους να μην υποταχθούν
στους Μακεδόνες και να συμμαχήσουν με τους Θηβαίους. Με τους απαράμιλλους λόγους του
κατόρθωσε να παρασύρει τους Αθηναίους να πολεμήσουν εναντίον του Φιλίππου, βασιλιά της Μακεδονίας, αν και στον πόλεμο αυτό πολέμησε κι ο ίδιος στη Χαιρώνεια ως απλός στρατιώτης. Έπειτα από το θάνατο του Φιλίππου, ο Δημοσθένης
εξακολούθησε τον αγώνα του και εναντίον του Αλεξάνδρου, και όταν ο Αλέξανδρος ανέλαβε την εξουσία, απαίτησε την παράδοση του. Οι
Αθηναίοι κατάφεραν να το αποτρέψουν και έτσι ο Δημοσθένης παρέμεινε στην Αθήνα.
Το 324 π.χ. εξορίζεται από την Αθήνα, γιατί σύμφωνα με έρευνα
που διενεργήθηκε σημαντικά πρόσωπα είχαν
δωροδοκηθεί, με "άρπαλα
χρήματα" ανάμεσα τους ο Δημοσθένης
με 20 τάλαντα. στην πρόθεση να βοηθήσει τον μεγαλύτερο καταχραστή της αρχαιότητας του
στρατηγού Αλεξάνδρου, τον Άρπαλο, να δραπετεύσει.
Οι Αθηναίοι τον καταδίκασαν να πληρώσει πρόστιμο 50
ταλάντων αλλά επειδή δεν είχε τα χρήματα τον φυλάκισαν. Ο Δημοσθένης κατάφερε
να δραπετεύσει και να καταφύγει στην Τροιζήνα. Με τον θάνατο του Μέγα
Αλέξανδρου οι Αθηναίοι τον δέχτηκαν πίσω. Όμως ο Μακεδόνας αντιβασιλέας
Αντίπατρος, ένα χρόνο αργότερα διέταξε τον θάνατο του.
Ο Δημοσθένης, για να αποφύγει την σύλληψη, κατέφυγε στην Καλαυρεία, όπως
ονομαζόταν στην αρχαιότητα ο Πόρος. Οι στρατιώτες του Αντίπατρου τον κυνήγησαν και τον βρήκαν στο
ναό του Ποσειδώνα, στο πίσω ορεινό τμήμα του Πόρου
(σημερινή θέση Παλάτια Πόρου) και για να μην τον πιάσουν, ήπιε
δηλητήριο και πέθανε στις 12 Οκτωβρίου του 322 π.Χ.
Ύστερα από 42 χρόνια καθώς λέει ο Πλούταρχος, ο δήμος των Αθηναίων, (η
Αθηναϊκή Δημοκρατία), θυμήθηκε να τον τιμήσει όπως του άξιζε, στήνοντας χάλκινο
ανδριάντα και ψηφίζοντας να τρέφεται στο πρυτανείο κάθε φορά ο μεγαλύτερος εν ζωή των
απογόνων του. Στη βάση του ανδριάντα του χαράχτηκε το περίφημο επίγραμμα:
«εἴπερ ἴσην γνώμῃ ῥώμην Δημόσθενες ἔσχες, οὔποτ' ἂν
Ἑλλήνων ἦρξεν Ἄρης Μακεδών.» (στα αρχαία ελληνικά)[1]
«ίση την ρώμη με τη γνώμη εάν, ω Δημοσθένη, είχες, δε
θα επάτ' εις Ελλάδα Άρης ποτέ Μακεδών»(σε μετάφραση του Αλεξάνδρου Ραγκαβή[2] και απόδοση στα νέα ελληνικά).
Πηγές
5. Ιστορία Ελληνικού Έθνους
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου